Renowacja sztukaterii jest ważniejsza, niż myślisz

Sztukateria jest ważnym elementem zabytkowych budowli. Między innymi właśnie dlatego renowacja sztukaterii ma tak duże znacznie w działaniach, których celem jest ochrona i odnawianie zabytków. Ale nie chodzi tylko o odtworzenie pięknych zdobień. Dowiedz się więcej na ten temat.
Spis treści
Renowacja sztukaterii

Na przestrzeni wieków obserwujemy rozwój sztukaterii, która w każdej epoce i stylu architektonicznym zyskiwała charakterystyczne cechy. Od baroku, przez rokoko, aż po neoklasycyzm, za każdym razem adaptując się do panujących trendów i gustów estetycznych. Poznaj fakty o renowacji sztukaterii.

Co warto wiedzieć o sztukaterii?

Sztukateria jest formą dekoracyjnego modelowania. Stosuje się ją już od czasów starożytnych, w których za jej pomocą dekorowano świątynie i pałace. W baroku wykorzystywano ją do zdobienia sufitów i fasad, aby wyrazić przepych i ekstrawagancję tamtej epoki. 

W okresie rokoka sztukateria była już bardziej wyrafinowana i częściej czerpała z naturalistycznych motywów. Neoklasycyzm przyniósł powrót do uproszczonych form, inspirowanych antykiem. 

Niezależenie od epoki, z której pochodzi, sztukateria nie jest wyłącznie dekoracją stosowaną do nadania budowlom uroku. Stanowi bowiem świadectwo dawnych technik i historycznych trendów. Można zatem powiedzieć, że w każdym ornamencie, gzymsie czy rozecie. jak w soczewce, skupiają się historie i umiejętności ich twórców — rzemieślników. 

Dlaczego renowacja sztukaterii jest ważna?

Z powodów przedstawionych w poprzednim akapicie sztukateria w budynkach posiada wartość nie tylko estetyczną, ale także kulturową. Nic więc dziwnego, że chroni ją prawo konserwatorskie, a renowacja sztukaterii wymaga posiadania umiejętności oraz wiedzy o dawnych technikach i materiałach. 

Współcześnie renowacja sztukaterii odgrywa kluczową rolę w zachowaniu dziedzictwa kulturowego. W praktyce każdy projekt renowacyjny okazuje się wyjątkowy, więc wymaga indywidualnego podejścia. Niezmiennym wyzwaniem zawsze jest zachowanie oryginalnego charakteru budowli, przez co często trzeba rekonstruować zaginione lub uszkodzone detale. Niemniej ważne jest jednak również zabezpieczenie sztukaterii przed ponowną lub dalszą degradacją. 

Bardzo często renowacja sztukaterii wymaga pogodzenia sprzeczności. Z jednej strony chodzi bowiem o ochronę oryginalnych elementów i zachowanie autentyczności budowli. Z drugiej prace renowacyjne powinny zapewnić trwałość i bezpieczeństwo obiektom. Pogodzenie tych sprzeczności często wymaga współpracy z historykami sztuki oraz konserwatorami zabytków. 

Niezależnie od problemów i wyzwań, które pojawiają się podczas prac związanych z renowacją sztukaterii, należy mieć świadomość znaczenia tych działań. Poprawnie przeprowadzona renowacja sztukaterii umożliwia przyszłym pokoleniom obcowanie z ponadczasowym pięknem zabytkowych obiektów. 

Wyzwania w renowacji sztukaterii

Na przestrzeni wieków sztukateria ulega uszkodzeniom z wielu różnych powodów, ale najczęściej chodzi o naturalne procesy starzenia się materiałów takich, jak gips, wapno czy drewno. Na tempo ich degradacji wpływ mają czynniki takie jak wahania temperatury i wilgotności, ale również ekspozycja na światło słoneczne i zanieczyszczenia atmosferyczne. Te czynniki środowiskowe mogą prowadzić do pęknięć, złuszczania się warstw, a nawet do poważnych uszkodzeń strukturalnych.

Oprócz tego poważnym problemem okazują się także wcześniejsze, nieprofesjonalne renowacje i naprawy. Często zdarza się, ze zastosowanie niekompatybilnych materiałów lub technik spowodowało poważniejsze uszkodzenia sztukaterii. 

Problemy związane ze sztukaterią dotyczą również zniekształceń poszczególnych jej elementów, które wynikać mogą zarówno z naturalnego zużycia, jak i wpływu czynników zewnętrznych. W przypadku starych sztukaterii może to prowadzić do nieodwracalnego zniszczenia, spowodowanego utratą detali. 

Powyższe wyzwania i problemy determinują przede wszystkim zastosowanie w renowacji sztukaterii odpowiednich materiałów i technik. Równie ważne jest także trwałe i skuteczne zabezpieczenie prac przed dalszą degradacją. 

Myślisz o renowacji budynku? Porozmawiajmy

renowacje kamienic
Doradzimy Ci. Zadzwoń teraz!

Jeżeli zastanawiasz się nad renowacją Twojego budynku, jedyne co musisz zrobić, to zadzwonić do nas. Zajmiemy się tym od A do Z wyręczając Cię w najtrudniejszych zadaniach.

Proces renowacji sztukaterii krok po kroku

Proces renowacji sztukaterii zwykle posiada wiele etapów. W każdym przypadku różni się szczegółami, które mają decydujący wpływ na efek końcowy. Niemniej jednak można wyszczególnić etapy tego procesu wspólne dla większości przypadków. Opisujemy je poniżej:

Inspekcja i ocena uszkodzeń

To pierwszy, fundamentalny etap renowacji sztukaterii. Jego celem jest dokładna inspekcja w celu oceny stopnia i rodzaju uszkodzeń. Używa się różnych technik, przy czym kluczowe jest zidentyfikowanie przyczyn degradacji, co pozwala również ograniczyć ich wpływ na odnowioną sztukaterię.

Czyszczenie i usuwanie zniszczonych fragmentów

W kolejnym etapie renowacji sztukaterii usuwa się brud, kurz oraz luźne fragmenty zdobień. Niezbędna jest ostrożność, dlatego stosuje się specjalistyczne narzędzia i delikatne środki chemiczne. Celem tych prac jest odpowiednie przygotowanie pola do dalszych działań.

Rzeźbienie i formowanie, czyli odtwarzanie elementów

Prace tego rodzaju wymagają już nie tylko umiejętności i doświadczenia, ale także zmysłu artystycznego, który pozwala uzyskać efekt spójny z oryginalnym wyglądem sztukaterii. Wszystko po to, aby wiernie odtworzyć historyczne wzory i detale. W tym celu często używa się form silikonowych stworzonych na bazie oryginalnych zachowanych fragmentów sztukaterii lub jej dokumentacji.

Prace wykończeniowe

Prace tego rodzaju wymagają już nie tylko umiejętności i doświadczenia, ale także zmysłu artystycznego, który pozwala uzyskać efekt spójny z oryginalnym wyglądem sztukaterii. W zależności od założeń projektu w ramach renowacji wykonać można również malowanie, pozłotnictwo czy aplikację patyn.

Ochrona sztukaterii

Ostatnim etapem jest zastosowanie środków ochronnych. Ich celem jest zabezpieczenie odnowionych elementów przed uszkodzeniami spowodowanymi np. przez warunki atmosferyczne takie jak wilgoć, promieniowanie UV. Ochronę zapewniają specjalne powłoki hydrofobizujące, które jednak pozwalają materiałom “oddychać”.

Dla Ciebie wiedza o remontowaniu kamienic i nie tylko

Sprawdź, co trzeba wiedzieć o remoncie kamienic, kościołów i innych zabytków. Zobacz bloga, na którym dzielimy się profesjonalną wiedzą i wieloletnim doświadczeniem EvoFinish.

Zapytaj o szczegóły prac  lub wyceń szybko realizację

Skontaktuj się z nami, jeśli: 

Skontaktujemy się z Tobą tak szybko, jak będzie to możliwe. Jeśli Twój problem będzie tego wymagał, podczas pierwszej rozmowy umówimy się na kolejne, dłuższe spotkanie. 

Mateusz Grobel

właściciel Evofinish,
pasjonat renowacji zabytków